Okuma Öncesi Çalışmalar

Aktivite A: Göz Gezdirme

Aktivite B: Konuşma – Tartışma

1. Ülkenizde dilek dilemek için gidilen özel veya tarihi bir yer var mıdır? Varsa, bu yerin önemi nedir? İnsanlar bu yerde genellikle nasıl ve(ya) hangi tarihlerde dilek diler?
2. Aya Yorgi/ St. George efanesini hiç duydunuz mu? Ülkenizde St. George’un önemi var mıdır? Açıklayınız
3. Ülkenizde insanlar genellikle neler için ve nasıl dilek diler? Açıklayınız.
4. Turistik bir yeri ziyaret edeceğiniz zaman ne tür bilgileri önceden araştırırsınız? Ziyaretinizi planlarken nelere dikkat edersiniz?

Aktivite C: Sözcük Çalışması – Eşleştirme

Hatırlayalım, öğrenelim. Aşağıdaki kelimeleri eşleştirin. Sonra bu kelimeleri arkadaşınızla birlikte bir cümle içinde kullanın.

Aya Yorgi Kilisesi, Büyükada, Dilek Günleri, Ulaşım ve Genel Bilgiler

Gezilecek Yerler adlı websitesinden alınan aşağıdaki okuma parçasını okuyun ve devamındaki soruları yanıtlayın.

Büyükada’nın en yüksek tepesinde muhteşem bir manzaraya sahip konumda yer alan Aya Yorgi Kilisesi, İstanbul’daki en önemli ve en eski kiliselerden biri. Daha çok dilek dilemek amacıyla ziyaret edilen bu tarihi kilise, İstanbullunun popüler cazibe merkezlerinden biri. Kilise, mimarisinden ve iç mekanında yer alan süslemelerinin yanı sıra sunduğu eşsiz manzarasıyla da ilgi görüyor.

Aya Yorgi Manastırı, aslında kilisenin ve diğer bazı yapıların bulunduğu bir kompleks. Bumanastırın tarihi ise 1751 yılına kadar uzanıyor. Bu dönemde inşa edilen küçük kilise, şapel ve dua yeri eski kilise olarak biliniyor ve iki katlı küçük bir yapıdır. Çan kulesinin hemen arkasındaki kesme taştan yapılmış olan kilise ise, yeni Aya Yorgi Kilisesi. 1905 yılında yapılmış olan bu yeni kilise de 1909 yılında ibadete açılmış. İbadete açıldığı günden günümüze yurdum insanının dilekler dileyip dualar ettiği kilise, hala Büyükada’nın en popüler gezi güzergahlarından biri.

Kilise yılda iki defa, 23 Nisan ve 24 Eylül tarihlerinde adeta ziyaretçi akınına uğruyor. Hayırlı bir kısmet bulmak isteyenlerden üniversite sınavına hazırlananlar, sağlığının düzelmesini arzulayanlardan iş ve para dilemek isteyenlere kadar binlerce kişi özellikle bu tarihlerde kiliseyi ziyaret ediyor. Sabah erken saatlerde yollara koyulan binlerce insan, vapurları doldurarak soluğu Büyükada’nın bu mistik yerinde alıyor. Farklı dinden birçok ziyaretçiyi buluşturan kilise Yücetepe’de yani Büyükada’nın en yüksek tepesinde bulunuyor. Dik bir yokuş tırmanarak ulaşabileceğiniz kilise, Başpiskoposluğun Türkiye’de kabul ettiği manastır olma özelliğini taşıyor…

Hristiyan inanışına göre Aya Yorgi’ye yürüyerek çıkanlar “Yarı Hacı” sayılıyor (Efes’teki Meryem Ana Kilisesi’nden sonra ise Tam Hacılık gerçekleşiyor). Manzarasının yanı sıra kilisede dikkat çeken şeylerden biri de denizden çıkan canavarı mızrağı ile öldüren Saint George ikonasıdır. Rumlar tarafından Ayas Yorgos olarak anılan bu dini yapı, daha sonra Aya Yorgi olarak anılmaya başlanmış ve bugün de bu isimle anılıyor.

Aya Yorgi Kilisesi Efsanesi

(1)     … [Boşluğa en uygun cümleyi yerleştirin.]

Kilisenin hemen yanında bulunan Yücetepe gazinosunda, muhteşem Boğaz manzarasına karşı bir şeyler yiyip içebilirsiniz. Bizans döneminde işgal altında olan kilisedeki kutsal emanetleri ve diğer önemli ikonaları kurtarmak isteyen papazlar, bu ikonaları toprağa gömerek üzerini kapatmışlar…

Uzun bir süre sonra Aziz Aya Yorgi, bir çobanın rüyasına girmiş ve kiliseye giden yolu tırmanmasını, çan sesi duyduğunda durup yeri kazmasını söyler. Çoban bu durumu pek dikkate almamış olsa da, 3 kez üst üste aynı rüyayı gördükten sonra „Bu işte bir iş var” diyerek çıplak ayakla ve hiç konuşmadan kiliseye giden bu uzun yokuşu tırmanmış. Çobanın rüyasında görmüş olduğu olay canlanmaya başlamış, kiliseye yaklaştığında çan sesini duymuş ve durup o noktayı kazmaya başlamış ve gömülü olan kutsal emanetleri/ikonaları bulmuş. Ayrıca bulduğu bu cisimler ilk gömüldüğü günkü kadar yeniymiş.

Bu kutsal emanetler ve ikonalar günümüzde Aya Yorgi’de sergileniyor. Kilisenin kapısında yer alan bilgiye göre de, bu yapı cisimlerin ilk saklandığı kilise değil, onun yerine bir papaz tarafından yaptırılan 2 kilisenin yenisiymiş. Yani toplamda 3 kilise söz konusuymuş.

(2)     … [Boşluğa en uygun cümleyi yerleştirin.]

Aya Yorgi, Roma İmparatoru Diocletanius döneminde yaşamış korkusuzluğuyla tanınan bir askerdi. Gizlice Hristiyan olmuş ve pagan törenlerine katılmayı reddetmişti. Aya Yorgi’nin yaşadığı dönemde Hristiyanlık yasaktı ve pagan törenlerine katılmayı reddetmek de bir suçtu. Aya Yorgi’nin bu nedenle birçok işkenceye maruz kaldığı ve İzmit civarında idam edildiği düşünülür.

Aya Yorgi’nin Hristiyanlar arasında meşhur olmasının nedeni, bir ejderhayı öldürmesiydi. İngiltere’den İspanya’ya oradan Anadolu’daki tüm Ortodoks kiliselerindeki tasvirleri at üzerinde mızrakla bir ejderhaya saldırırken görülür. Buradaki ejderha bir semboldür. Ejderhayı öldürmek, dünyevi zevkleri reddetmek, içindeki korkuyu öldürmek anlamına gelir. Bu kült, Hitit uygarlığında İlluyanka efsanesine, Mısır uygarlığında Osiris’e ve Grek mitolojisinde Apollon kültüne kadar geniş bir coğrafyada görülür.

(3)     … [Boşluğa en uygun cümleyi yerleştirin.]

Her halktan ve inançtan insanın gönlünde dileği, sırtında çantası ile dik bir yokuşu tırmanarak ulaştığı Aya Yorgi Kilisesi’nde dilek dilemek istiyorsanız 23 Nisan veya 24 Eylül tarihlerinde kiliseyi ziyaret etmeniz gerekiyor (Bu tarihlerin dışında da kilisede dilek dileyebilirsiniz). Aslında bu tarihlerde edilen duaların ve dilenen dileklerin çok daha kabul gördüğü inanışı olduğu için kilise ziyaretçisi çok daha fazla oluyor. Yani yılın her günü kiliseye gelip dileğinizi dileyebilir, dualarınızı edebilirsiniz. Ancak bu tarihler, dilek ve adaklar için çok daha önemli. Dilek dilemek için birçok adak yöntemi olsa da bunlardan en iyi bilineni ağaçlara çaput bez bağlamak. Fakat bir diğer yöntem olan yokuşun başından makara ipi aça aça yolun bitimine kadar yürüme, özellikle bahtının açılmasını isteyenler tarafından tercih ediliyor. Bunun yanı sıra, toprağa akide şekeri gömerek üstüne dilenen şeye ilişkin harfler yazmak ve mum yakmak da bu adak türlerinden.

Renkli mum ve iplik satıcılarını yokuşun başında ve Büyükada iskelesi yakınlarında bulabiliyorsunuz. Dilekler için gerekli malzeme alındıktan sonra önce faytonlar ile belirli bir yere kadar, daha sonra yokuş yukarı yürüyerek çıkmanız gerekiyor. Kilisede mumlar ile dilek dilemek için renklerin de anlamını bilmeniz gerekiyor:

• Lacivert: iş ve araba
• Kırmızı: aşk
• Mor: çocuk sahibi olmak
• Yeşil: para
• Mavi: kariyer
• Turuncu: okulda başarı
• Sarı: şans
• Pembe: kısmet

Aya Yorgi Kilisesi’ne giden yokuşun başına kadar gelenler, ellerindeki ipleri buradaki ağaçlara bağlayarak dik yokuşu tırmanıyorlar. Rivayete göre bu yokuşu hiç konuşmadan çıkan ve çalılara ip bağlayan kişilerin dileği gerçekleşiyor. Bu dik yokuşu bir makara ip açarak çıkanların ise kısmeti açılıyor. Yine rivayete göre ipi kiliseye kadar koparmadan ulaştıran kişinin dilekleri kabul oluyor. Kullanılan iplerin de renklerine göre anlamları var. Mesela beyaz ipin anlamı sağlık, kırmızı ipin anlamı da aşktır.

Bunun yanı sıra, her dilek için farklı ikonlar bulunuyor. Dileğinize göre bu ikonlardan alabilir, dileğiniz gerçekleşirse de bu ikonları denize atabilirsiniz. Mesela Çan ikonu huzur ve mutluluğu ifade ediyor.

Kilisenin içine girildiğinde ilk olarak mum yakılıyor ve ardından dilek yazılan kağıtlar kutuya atılıyor. Dilekleri gerçekleşenler ise bir sonraki yıl buraya gelip şeker dağıtıyor veya kiliseye yağ bağışlıyor.

(4)     … [Boşluğa en uygun cümleyi yerleştirin.]

Kilise, Büyükada’da Yücetepe’de bulunuyor. Aya Yorgi’ye ulaşım için öncelikle vapurlarla Büyükada’ya gelmeniz gerekiyor. Büyükada iskelesinden faytonlarla, bisikletlerle veya yürüyerek kiliseye giden yokuşun başına kadar gidebiliyorsunuz. Aya Yorgi Kilisesi, dilek dilemenin dışında İstanbul gezilecek yerler listenize ekleyebileceğiniz, muhteşem manzaraya sahip bir yer. Sırf manzarası için ziyaret edebileceğiniz bu kilisenin mimarı yapısı ve hikayesi de ilgi çekici. Kilise ziyaretinizden sonra Büyükada gezilecek yerler arasında popüler olan Adalar Müzesi’ni ve Yücetepe Kır Gazinosu’nu da ziyaret edebilirsiniz. Burada ister güzel bir kahvaltı isterseniz de öğle yemeği yiyebilirsiniz. Yeme içme için olmasa da, muhteşem manzarası için kilise ziyaretinden sonra bu mekana mutlaka göz atın derim.

Okuma Sonrası

Aktivite Ç: Yerleştirme

Okuma parçasından çıkarılan dört altbaşlığı yeniden okuma parçasına yerleştirin.

Aktivite D: Okuma – Anlama

Aşağıdaki soruları yukarıdaki metne göre cevaplayın.

1. Aya Yorgi kilisesi nerede bulunuyor? Bu kilise neden sıkça ziyaret ediliyor?
2. Aya Yorgi/ St. George kimdir? Ejderha’yı öldüren St. George’un hikayesini biliyor musunuz? Biliyorsanız anlatın. Ejderha neyi simgeliyor?
3. Aya Yorgi Kilisesi’nde/ Büyükada’da nasıl dilek tutuluyor?
4. Aya Yorgi kilisesine nasıl gidililir?
5. Aya Yorgi kilisesi hangi özelliği sayesinde diğer kiliselerden farklıdır?
6. İnsanlar kiliseye girince dilek dilerken sırasıyla ne yapıyorlar? Dilekleri olduktan sonra ne yapıyorlar?

Aktivite E: Sözcük Çalışması –  Eş Anlamlılar

Aşağdaki sözcüklerin eş anlamları yukarıdaki okuma parçasında var. Okuma parçasını dikkatle okuyarak bu sözcükleri bulup yazınız. Arkadaşınızla bu sözcükleri kullanarak anlamlı yeni cümleler kurunuz.

Aktivite F: Sözcük Çalışması: Uygun Yerde Kullanma

Aşağıdaki sözcükler yukarıdaki okuma parçasından alınmıştır. Bu sözcükleri uygun boşluklara yerleştirin.

Aktivite G: Tartışma – Konuşma

Aşağıdaki soruları yanıtlayın.

1. Aya Yorgi kilisesini ziyaret etmek ister ister misiniz? Neden? Ziyaretinizi planlarken özellikle nelere dikkat edersiniz?
2. Kutsal kabul edilen bir yerde hiç dilek tuttunuz mu? Dilek tutarken yerin kutsal olması veya olmaması sizce önemli midir?
3. Ülkenizde adak adama alışkanlığı/geleneği var mıdır? Ne tür adak türleri veya yöntemleri vardır? Ülkenizdeki veya Amerika’daki adak yöntem ver türlerini Büyükada’dakilerle karşılaştırın. Ülkenizde veya Amerika’da nasıl adak adanır, Büyükada’dakilerle karşılaştırın. Adaklarla ilgili düşünceleriniz paylaşın.
4. Aya Yorgi Kilisesi farklı dinden birçok ziyaretçiyi buluşturan bir kilise. Türkiye’de Aya Yorgi gibi farklı dinden olan insanları buluşturan birçok kutsal yer vardır. Ülkenizde veya Amerika’da farklı dinden insanların ziyaret ettiği ve kutsal olarak kabul ettiği/edilen bir yer var mıdır? Bu tarz kutsal yerlerin ne gibi önemi vardır. Açıklayınız.

Aktivite H: Rol Yapma – Canlandırma

Arkadaşınızla canlandırın. Biriniz Büyükada’da çalışan bir gezi/tur rehberi diğeriniz ziyaretçi/turist rolünü oynayın.

• Gezi/Tur Rehberi. Siz Büyükada’da çalışan ve Büyükada’nın tarihini araştıran bir tur rehberisiniz. Bir ziyaretçi/turist sizi telefonla arayıp Büyükada ve Aya Yorgi Kilisesiyle ile ilgili sorular soruyor. Sorularını dikkatlice dinleyip yanıtlayın, öneriler sunup yardımcı olmaya çalışın. Konuşmanızda yeni ӧğrendiğiniz sözcükleri kullanın.
• Ziyaretçi/Turist. Siz Büyükada ve Aya Yorgi Kilisesi’ni ziyaret etmek istiyorsunuz. Ziyaretinizden önce gezi/tur rehberine telefonda sorular soruyorsunuz. En az 4 soru hazırlayın. Sorularınızı hazırlarken yeni ӧğrendiğiniz sözcükleri kullanın.