Unit 5: Türkiye’de Kültürel Çeşitlilik


Subject Relative Clauses in Turkish
Subject Relative Clauses with Participle –(y)An
To form constructions that are equivalent to English subject relative clauses, Turkish makes use of participles. To express present or past actions on the relative clause verb, the participle –(y)An is used. This participle is added to the stem of the relative clause verb.

Verb stem English gloss verb stem + (y)An English gloss
yaşa- to live yaşayan who/that is living/ lives/ (has) lived
sor- to ask soran who/that is asking/ asks/ (has) asked
et- to do eden who/that is doing/ does/ did/has done
ol- to be olan who/that is/was/ has been

Examples:

Türkiye’de yaşayan kuzenim
my cousin who is living/ lives/lived in Turkey
dans eden kadın
the woman who is dancing/ dances/ danced
soru soran öğrenci
the student who is asking/ asks/ asked questions
hasta olan komşumuz
the neigbor who is/was sick
İşe gelmeyen müdür
The manager who isn’t coming/ does not come/ did not come to work

As the examples above show, the verb with the participle –(y)An immediately precedes the head noun (in bold) that it is modifying.

In each of the examples above, the head is the subject of the verb with the participle –(y)An. For example, soru soran öğrenci can mean “the student who is asking/ asks/ asked questions” but not “the student whom I asked questions.”

Note that the subject relative clause can be any part of speech:

Subject Relative Clause as the Subject of the Sentence:

Türkiye’de yaşayan kuzenim bilgisayar mühendisi.
My cousin who lives in Turkey is a computer engineer.

Subject Relative Clause as the Direct Object of the Sentence:

Türkiye’de yaşayan kuzenimi beş yıldır görmüyorum.
I haven’t seen my cousin who lives in Turkey in five years.

Subject Relative Clause as the Indirect Object of the Sentence:

Türkiye’de yaşayan kuzenimle tanıştın mı?
Have you met my cousin who lives in Turkey?

The temporal ambiguity that is present in the relative clause is typically (but not always) solved by the context as well as the tense of the verb in the matrix clause. Adverbs of time may also help solve the ambiguity. Examine the sentences below and pay special attention to the tense of the matrix verb as well as the adverbs of time.

Examples:

Derste soru soran öğrenci sınavı okuldan atıldı.
The student who asked (a) question(s) in class was expelled from school.
Dünkü derste soru soran öğrenci Bilge’nin erkek arkadaşı.
The student who asked (a) question(s) in yesterday’s class is Bilge’s boyfriend.
Her derste soru soran öğrenciyi hiç kimse sevmez.
Nobody likes a student who asks questions in every class.
Derste devamlı soru soran öğrenciyi tanıyor musun?
Do you know the student who always/constantly asks/asked questions in class?

How to Form Subject Relative Clauses

Examine the examples below and discuss in class how subject relative clauses are formed.

Turistler Aya Yorgi’yi ziyaret etti. Turistler dilek tuttu. =
Aya Yorgi’yi ziyaret eden turistler dilek tuttu.
The tourists who visited Aya Yorgi made a wish.
Papazlar ikonaları kurtarmak istedi. Papazlar bu ikonaları toprağa gömdü. =
İkonaları kurtarmak isteyen papazlar bu ikonaları toprağa gömdü.
The priests who wanted to save the icons buried them in the ground.

Aktivite A

Birleştirme. Aşağıdaki cümleleri birleştirip ilgi cümlecikleri oluşturun.

  1. Öğrenciler faytona bindi. Öğrenciler Büyükada’nın tadını çıkardı.
  2. Kedi masanın altında uyuyor. Kızım kediyi eve götürmek istiyor.
  3. Kadın metroda kitap okuyor. Kadın benim tez danışmanım.
  4. Garson işe yeni başladı. Garsondan hiç hoşlanmadım.
  5. Çocuklar parkta oynuyor. Çocuklar çok gürültü yapıyor.
  6. Buzdolabım dün bozuldu. Buzdolabımı tamir ettirmem gerek.

Headless Subject Relative Clauses with –(y)An

In Turkish the head noun of a relative clause may be omitted. In that case any suffix that would normally go onto a head noun (such as the plural suffix or case suffixes) is placed on the modifying verb, which in turn is nominalized:

Polis arabayı çalanları yakaladı.
The police caught the ones who stole the car.
Bu şarkıyı söyleyeni tanıyor musun?
Do you know the one sings this song?
Derse gelmeyenler yok sayılmadı.
Those who did not come to class were not marked absent.

Aktivite B

Aşağıdaki özne ilgi cümleciklerini başsız ilgi cümleciklerine çevirin.

Aktivite C

Aşağıdaki atasözlerini inceleyin. Bu atasözleri ne anlama geliyor?

  1. İşleyen demir pas tutmaz.
  2. Sütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek yer.
  3. Gülü Seven Dikenine Katlanır.

Aktivite Ç

Aşağıdaki soruyu okuyun. Sizce sorunun cevabı nedir? Önce partnerinizle, sonra da sınıfınızla tartışın.

Çok gezen mi bilir, çok okuyan mı?

Subject Relative Clauses with –(y)AcAK

The participal –(y)AcAK is used to express future actions on the relative clause verb. Just like with the participle –(y)An, -y(AcAK) is added to the verb stem, which then precedes the head noun it modifies. Examine the following sentences:

Büyükada’yı ziyaret edecek öğrenciler çok heyecanlı.
Students who will visit Büyükada are very excited.
Saat beşte apartmanın önünden kalkacak otobüs hastaneye gidecek.
The bus that is departing at 5 o’clock in front of the apartment building will go to the hospital.

It is very common to insert between the participle and the head noun the word olan (to be). This does not change the meaning of the sentence:

Büyükada’yı ziyaret edecek olan öğrenciler çok heyecanlı.
The students who will visit Büyükada are very excited.
Saat beşte apartmanın önünden kalkacak olan otobüs havaalanına gidecek.
The bus which will leave in front of the building at 5 o’clock will go to the airport.

Aktivite D

Birleştirme. Aşağıdaki cümleleri birleştirip ilgi cümlecikleri oluşturun.

  1. Öğenciler üniversiteye yeni başlayacak. Öğencilerin oryantasyona katılmaları şart.
  2. Para banka hesabına yatırılacak. Para nerede?
  3. Sporcular Olimpiyatlara katılacak. Sporcular uzun bir antrenman sürecinden geçecek.
  4. Kardeşim Amerika’da okuyacak. Kardeşimle vedalaştım.
  5. Turistler adayı gezecek. Turistlerin Aya Yorgi’ye çıkmaları şart.

Headless Subject Relative Clauses with –(y)AcAK

The head noun in relative clause formed with –(y)AcAK may also be omitted. Just like in the case with relative clauses formed with –(y)An, any suffix that would normally go onto a head noun is placed on the modifying participal verb:

  • Sahile gidecek insanlar yanlarına mutlaka plaj şemsiyesi almalı.
  • Sahile gidecekler yanlarına mutlaka plaj şemsiyesi almalı.
  • Üniversite sınavına girecek öğrencilerin aileleri de stresli.
  • Üniversite sınavına gireceklerin aileleri de stresli.

Alternatively, one can use the word olan in these headless relative clauses. In that case, all suffixes that would appear on the head noun, need to occur on olan:

  • Sahile gidecek insanlar yanlarına mutlaka plaj şemsiyesi almalı.
  • Sahile gidecekler yanlarına mutlaka plaj şemsiyesi almalı.
  • Sahile gidecek olanlar yanlarına mutlaka plaj şemsiyesi almalı.
  • Üniversite sınavına girecek öğrencilerin aileleri de stresli.
  • Üniversite sınavına gireceklerin aileleri de stresli.
  • Üniversite sınavına girecek olanların aileleri de stresli.

Aktivite E

Aşağıdaki özne ilgi cümleciklerini olan yapısını kullanarak başsız ilgi cümleciklerine çevirin.

Lisans

 Creative Commons Atıf-Gayri Ticari 4.0 Uluslararası Lisansı için ikon

Konuşan Paragraflar Copyright © 2021 by Esra Predolac and Saadet Ebru Ergul is licensed under a Creative Commons Atıf-Gayri Ticari 4.0 Uluslararası Lisansı, except where otherwise noted.